Rozbiegany silnik diesla - awaria silnika z poważnymi skutkami

Spis treści:

Co to jest rozbieganie silnika?

Przyczyny rozbiegania silnika diesla

Skutki rozbiegania silnika

Naprawa rozbieganego diesla

Jak zgasić rozbieganego diesla?

Jak unikać rozbiegania silnika?

Co to jest rozbieganie silnika?

Rozbieganie silnika to jedna z poważniejszych awarii jednostki napędowej. Dotyczy ona wyłącznie silników Diesla wyposażonych w turbodoładowanie, co wynika z podstaw funkcjonowania tego typu jednostek spalinowych. Rozbieganie silnika to nic innego jak samozapłon oleju silnikowego, który dostaje się do komory spalania w wyniku usterki silnika, a najczęściej jego turbosprężarki. To awaria jednostki napędowej, która przebiega nagle i niezwykle gwałtownie. Powoduje niekontrolowany wzrost obrotów silnika (ponad wszelkie normy), generując przy tym głośny hałas pracującej ponad własne siły jednostki. Rozbieganie silnika diesla powoduje również intensywne wydobywanie się gęstego dymu zarówno z rury wydechowej, jak i spod maski silnika. Rozbieganie silnika doprowadzić może do trwałego uszkodzenia jednostki, dlatego też tak istotne jest jej wyłączenie, zanim silnik osiągnie skrajne obroty. Niestety nie jest to takie proste, ponieważ rozbieganego silnika nie da się po prostu wyłączyć, a przekręcenie kluczyka i jego wyjęcie nie przyniesie pożądanego efektu.

Rozbieganie silnika to domena jednostek wysokoprężnych z turbodoładowaniem – fot.pexels.com

Przyczyny rozbiegania silnika diesla

Do rozbiegania silnika diesla dochodzi najczęściej w wyniku zaniedbania napraw jednostki, lekceważenia objawów awarii silnika lub turbosprężarki, a także nieregularnej wymiany oleju silnikowego. Te prowadzą z kolei do przedostawania się do komory spalania wraz z powietrzem, nadmiernej ilości oleju silnikowego, co stanowi bezpośrednią przyczynę rozbiegania silnika. W takiej sytuacji dochodzi do wystąpienia samonapędzającego się procesu spalania mieszanki paliwowo powietrznej (w tym przypadku olejowo powietrznej), który prowadzi do niekontrolowanego wzrostu obrotów silnika. Podczas postępującego rozbiegania jednostki, olej silnikowy dostarczany poprzez turbosprężarkę, zaczyna stopniowo spalać się w komorze cylindra, dokładnie w taki sam sposób jak olej napędowy, co generuje zwiększenie zapotrzebowania silnika na paliwo i powietrze. Silnik zaczyna wtedy pobierać większe ilości paliwa, przyśpieszając jednocześnie pracę turbosprężarki, która zaczyna z kolei przesyłać coraz większe ilości powietrza (i oleju). To powoduje podwyższenie obrotów silnika, rozpędzając go do ponad normatywnych wartości. Jak nietrudno zgadnąć, takie działanie jednostki przez dłuższy czas prowadzi do trwałego uszkodzenia silnika, a w konsekwencji do jego zatarcia i zatrzymania. Wystąpienie rozbiegania silnika diesla jest zatem w znacznym stopniu zależne od turbosprężarki. To przede wszystkim ona doprowadzić może do jego rozbiegania, a robi to w dwóch wypadkach:

• Awarii układu smarowania turbosprężarki.
• Awarii silnika powodującej zaleganie oleju silnikowego w układzie dolotowym turbiny lub w chłodnicy powietrza doładowującego.

W obu powyższych przypadkach do rozbiegania silnika dochodzi w wyniku dostarczenia przez turbosprężarkę, bezpośrednio do komory spalania, oleju silnikowego, który zalega w układzie dolotowym turbodoładowania.

Skutki rozbiegania silnika

Wiemy już, jakie mogą być przyczyny rozbiegania silnika diesla, czas poznać jego skutki. Te niestety nie napawają optymizmem. Rozbiegany silnik zwiększa swoje obroty niemal bez końca, tym samym w znacznym stopniu przewyższając wartości, które przewidziane zostały przez konstruktorów silnika. W takich warunkach poszczególne elementy jednostki pracują dużo szybciej, niż powinny, co sprawia, że olej silnikowy po prostu nie nadąża z ich odpowiednim smarowaniem. Utrata filmu olejowego na elementach jednostki napędowej, takich jak cylindry, korbowód, czy łożyska wału korbowego, może doprowadzić do znacznego zwiększenia tarcia współpracujących ze sobą elementów, a w krytycznym momencie nawet do bezpośredniego kontaktu metalu z metalem. Z tego powodu rozbieganie silnika diesla bez jego wcześniejszego zatrzymania doprowadzić może do uszkodzenia wału korbowego, łożysk wału, zatarcia silnika, zapieczenia cylindrów, oderwania wewnętrznych elementów silnika, a w skrajnych przypadkach nawet do wybicia dziury w bloku jednostki. Co więcej, praca silnika w przypadku osiągnięcia skrajnych wartości obrotowych może doprowadzić do jego rozszczelnienia. Tym sposobem wypływający olej silnikowy może dostać się na rozgrzany do czerwoności silnik lub kolektor wydechowy, czego skutkiem będzie pożar samochodu.

Naprawa rozbieganego diesla

Jak widać, skutki rozbieganego silnika diesla są opłakane i dla jednostki napędowej są praktycznie wyrokiem. Jeśli kierowca w odpowiednio krótkim czasie nie zareaguje, aby zdusić silnik, zanim ten rozpędzi się do skrajnie wysokich obrotów, silnik ten ulegnie poważnemu uszkodzeniu, a jego naprawa będzie praktycznie niemożliwa. Rozbieganie silnika prowadzi bowiem do niezwykle rozległych uszkodzeń podstawowych elementów jednostki, takich jak blok silnika, cylindry, czy wał korbowy, przez co bardzo często okazuje się, że tańszą alternatywą dla naprawy rozbieganego wcześniej silnika, jest jego wymiana na nową jednostkę.

Jak zgasić rozbieganego Diesla?

Szybkie zgaszenie rozbieganego silnika jest niezwykle istotne, dla zapobiegnięcia jego poważnej awarii. Niestety, gdy już dojdzie do rozbiegania silnika diesla, przekręcenie stacyjki i wyciągnięcie kluczyka na niewiele się tu zda. Rozbiegany silnik pomimo braku kluczyka w stacyjce nadal będzie pracował, a co gorsza nadal będzie zwiększał swoje obroty. Mimo to warto w pierwszej kolejności podjąć próbę standardowego wyłączenia jednostki napędowej przy pomocy kluczyka, ponieważ niektóre silniki posiadają zabezpieczenie przed rozbieganiem w postaci specjalnej klapy gaszącej, powodującej zduszenie pracującej jednostki. Jak zgasić rozbiegany silnik, gdy wyłączenie jednostki przy pomocy stacyjki nie skutkuje? Najczęściej wykorzystywanym sposobem na wyłączenie rozbieganego silnika jest użycie do tego celu układu napędowego. Ten sposób na mechaniczne wyłączenie silnika wymaga od kierowcy:

• Zaciągnięcia hamulca ręcznego.
• Wciśnięcia pedału sprzęgła.
• Ustawienia lewarka skrzyni biegów na najwyższym biegu.
• Wciśnięcia pedału hamulca.
• Gwałtownego zwolnieniu pedału sprzęgła.

Szybkie puszczenie sprzęgła na wysokim biegu powinno zdławić rozbiegany silnik, powodując jego całkowite wyłączenie. Sposób ten choć skuteczny, posiada niestety swoje wady. Pierwszą z nich jest możliwość doprowadzenia do uszkodzenia sprzęgła i koła zamachowego, jednak ich wymiana nadal będzie tańsza niż wymiana całego silnika. Drugą wadą jest możliwość użycia tej metody jedynie w jednostkach diesla wyposażonych w manualną skrzynię biegów. Niestety właścicielom samochodów z silnikiem diesla i automatyczną skrzynią biegów pozostaje oczekiwanie, aż silnik wyłączy się samoczynnie w wyniku uszkodzenia. Oczywiście w internecie znaleźć można również wiele mniej bezpiecznych porad dotyczących zgaszenia rozbieganego silnika. Wszystkie wymagają otwarcia maski i ingerencji w układ dolotowy czy układ smarowania, co w przypadku pracującego na pełnych obrotach silnika grożącego niemal wybuchem wydaje się niezbyt rozsądnym pomysłem.

Aby zapobiec rozbieganiu silnika warto regularnie kontrolować i wymieniać olej silnikowy – fot. pexels.com

Jak unikać rozbiegania silnika?

Stare przysłowie mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Ta zasada aktualna jest również w motoryzacji, a w szczególności w przypadku rozbiegania silnika. Jak jednak zapobiec rozbieganiu silnika diesla? Oczywiście, aby zabezpieczyć się przed wystąpieniem tej awarii jednostki, należy stosować profilaktykę. Na czym ona polega? Przede wszystkim na wykorzystywaniu do smarowania jednostki napędowej wysokiej jakości olejów silnikowych, a także przeprowadzaniu regularnych serwisów olejowych wraz z wymianą filtrów samochodowych. Należy również zadbać o układ doładowania silnika, regularnie kontrolując jego sprawność i ewentualne wycieki. Nie należy również bagatelizować widocznych na bagnecie ubytków oleju z silnika, a także oleistych zanieczyszczeń układu dolotowego turbosprężarki. Zaniedbanie tych elementów może w prosty sposób doprowadzić do rozbiegania silnika, o czym warto pamiętać!

A czy wy mieliście kiedyś problem z rozbieganiem silnika? Czy widzieliście kiedyś to zjawisko na żywo? Komentarze są wasze!